نایب رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس گفت: خطر وقوع سیل در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۹۷ توسط مقامات امنیتی به صورت کتبی به مقامات ارشد دولتی از جمله وزارت نیرو هشدار داده شده بود.
محمد دهقان که برای بررسی وضعیت مناطق سیل‌زده و علل وقوع سیل، به این مناطق سفر کرده بود، در نامه‌ای به علی لاریجانی رئیس مجلس و حسن روحانی رئیس‌جمهور اعلام کرد: خطر وقوع سیل در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۹۷ توسط مقامات امنیتی به صورت کتبی به مقامات ارشد دولتی از جمله وزارت نیرو هشدار داده شده بود، اما اقدامی برای جلوگیری از بروز سیل از سوی این مقامات انجام نشده است.
متن کامل این نامه به شرح زیر است:
«جناب آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
جناب آقای دکتر لاریجانی ریاست محترم مجلس شورای اسلامی»
با توجه به بازدید اینجانب از بخشی از مناطق سیل‌زده استان خوزستان که به نمایندگی از سوی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی انجام شد و با توجه به جلسات و گفتگوهایی که با مردم به ویژه برخی اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز داشتم و نظر به گزارشاتی که تاکنون به اینجانب رسیده است، ضمن تشکر از زحمات مسئولان و کارکنان دولت که در مواجهه با سیل در استان‌های مختلف تلاش کرده‌اند و با سپاس فراوان از مردم و نیروهای جهادی که با انگیزه الهی به صورت شبانه‌روزی به مردم سیل‌زده در اقصی نقاط کشور خدمت کرده‌اند و با تقدیر از نقاط قوت و جلوه‌های ارزشمند خدمت‌رسانی به مردم، موارد ذیل را در سه بند جداگانه تقدیم می‌دارم:
الف) موارد مربوط به قبل از بروز سیل
۱- وزارت نیرو در طول سنوات گذشته، وظیفه قانونی خود را در خصوص حفظ بستر و حریم رودخانه‌های استان انجام نداده است. ساخت‌وسازهای غیرقانونی در مسیر رودخانه‌های استان، صدور مجوز احداث ساختمان در عمق بستر رودخانه‌ها توسط برخی شهرداران و ساخت‌وسازهای بی‌رویه در حریم رودخانه‌ها، یکی از عوامل تشدید خسارت به مردم این استان شده است.
۲- بی‌توجهی به لایروبی سدها و رودخانه‌های کارون و کرخه و عدم لایروبی نهرها و کانال‌های مصنوعی و عدم ایجاد شبکه جمع‌آوری روان آب‌ها از سویی موجب کاهش ظرفیت سدها و از سوی دیگر، موجب کاهش ظرفیت رودخانه‌ها، کاهش سرعت عبور آب، بالا آمدن سطح آب و غرق شدن اراضی کشاورزی و منازل روستایی شده است که برنامه‌ریزی برای انجام این امور جهت پیشگیری از خسارت در موارد مشابه، ضروری به نظر می‌رسد.
۳- یکی از مهمترین مشکلات شهرها و روستاهای استان خوزستان به ویژه شهر بزرگ اهواز، عدم تخلیه روان آب‌ها و فاضلاب شهری است که اقدام جدی برای تخلیه فاضلاب و برنامه‌ریزی فوری برای احداث تصفیه‌خانه فاضلاب به منظور پیشگیری از بروز و شیوع بیماری‌ها، امری ضروری به نظر می‌رسد.
۴- تکمیل سد نیمه‌تمام بختیاری که چند میلیارد مترمکعب آب را در خود جای می‌دهد، می‌تواند علاوه بر منافع مربوط به تامین آب کشاورزی، در موارد مشابه به عنوان اقدامی احتیاطی، مانع بروز خسارت شود.
۵- مطابق اظهارات جمعی از کارشناسان و بر اساس برخی اطلاعات واصله، بروز پدیده ابر بارش و ابر سیل، حداقل از دی ماه سال ۱۳۹۷ برای کارشناسان محرز بوده است و مطابق اخبار واصله، خطر وقوع سیل در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۹۷ توسط مقامات امنیتی به صورت کتبی به مقامات ارشد دولتی از جمله وزارت نیرو هشدار داده شده است لیکن وزارت نیرو تمهیدی جهت آمادگی برای مواجهه با سیل به عمل نیاورده است و حداقل اینکه نسبت به تخلیه سدها، اقدام به هنگام انجام نداده است.
ب) اشتباه مقامات دولتی در آستانه وقوع سیل
همانگونه که بارها در رسانه‌ها اعلام شد، مقامات استانی بهترین راه برای مواجهه با سیل را اعلام مکرر به مردم شهرها و روستاها جهت تخلیه خانه و کاشانه خود می‌دانستند. اگر مردم به جای مقاومت در برابر سیلاب، به هشدار مقامات استانی مبنی بر تخلیه شهرها و روستاها عمل می‌کردند، امروز علاوه بر بی‌خانمانی، صدها هزار نفر از مردم شهرها و روستاهای خوزستان شاهد خسارات چند برابری ناشی از این سیل می‌بودیم.
متاسفانه دولت در مواجهه با سیل، ساده‌ترین راه را انتخاب کرد و با اعلام ضرورت تخلیه ۶ شهر و ۴۰۰ روستا، دستگاه‌های اداری را تعطیل و در مواقعی، مردم را در مواجهه با سیل تنها گذاشت، این در حالی بود که مردم با تهیه گونی و خاک که به سختی در شرایط سیل یافت می‌شد، با روحیه‌ای جهادی و مقاوم از ورود سیل به درون شهرها و روستاهای خود ممانعت کردند.
ج) جبران خسارت ناشی از سیل
هر چند بحمدالله با مدیریت بحران و هشدارهای مسئولان ذیربط، تلفات جانی ناشی از سیل در خوزستان نداشته‌ایم، اما خسارت عظیم ناشی از سیل در این استان بیش از آن است که تاکنون توصیف شده است:
۱- درآمد اصلی مردم خوزستان ناشی از زراعت، کشاورزی و دامپروری است. متاسفانه اراضی کشاورزی خوزستان به زیر آب رفته و محصولات آنها که همه دارایی مردم است، تقریبا به صورت کامل از بین رفته است. بخشی از دامپروری در معرض سیلاب از بین رفته و بخش اعظم دامی که مانده است، به دلیل نبود علوفه و خوراک در معرض آسیب قرار دارند.
از دولت به ویژه وزارت جهاد کشاورزی انتظار می‌رود ضمن تامین علوفه مورد نیاز احشام استان از محل ۵ درصد اعتبار مربوط به حوادث غیرمترقبه که حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان است، به صورت فوری درصدی از خسارات ناشی از سیل را به کشاورزان و دامداران این استان پرداخت کند.
۲- بخشی از منازل مردم روستاها به زیر آب رفته است و ده‌ها هزار نفر از مردم خوزستان در منازل اقوام خود یا در شرایط سخت و در هوای گرم و بدون برق و آب بهداشتی در چادرها زندگی می‌کنند چون احتمال می‌رود منازل روستاها به دلیل کندی تخلیه آب، تا چند ماه دیگر قابل استفاده نباشند. تامین آب بهداشتی برای روستاییان و احشام آنها همچنین تامین ژنراتورهای تولید برق برای روستاییانی که در چادر زندگی می‌کنند بهترین راه برای حفظ زندگی آنهاست.
۳- هرچند با تشکیل ستادهای مردمی و حمایت مردم و دولت، غذای مردم سیل‌زده تا اندازه زیادی تاکنون تامین شده است لیکن با توجه به اینکه به دلیل نابود شدن کشاورزی مردم، آثار سیل تا چندین ماه دیگر خود را به صورت جدی‌تری نشان خواهد داد، لازم است اولا: مسئولان کشور حقایق را از طریق صدا و سیما به اطلاع ملت برسانند تا امکان جمع‌آوری کمک‌های مردمی جهت حمایت از مردم خوزستان بیش از گذشته فراهم شود. ثانیا: ضروری است هماهنگی لازم بین دستگاه‌های مختلف کمک‌رسانی به وجود آید و با تقسیم مناطق سیل‌زده بین دستگاه‌های کمک‌رسان یا اخذ آمار و اطلاعات درست از اتلاف منابع جلوگیری به عمل آید.
۴- نحوه کمک‌رسانی به مردم به گونه‌ای است که خیل عظیم داوطلبان مردمی که برای کمک به سیل‌زدگان تحت پوشش بسیج و روحانیت به منطقه آمده‌اند، از امکانات لازم برخوردار نیستند و عوامل دولتی که امکانات اصلی را در اختیار دارند، عمدتا به دلیل رفتارهای غیراداری و غیرجهادی اطلاعات میدانی و ملموسی از وضعیت سیل‌زدگان ندارند و اکثرا در میان مردم حضور ندارند، بنابراین ضروری است امکانات و اعتبارات مربوط به سیل‌زدگان به نحوی با نظارت دولت در اختیار داوطلبانی که با روحیه جهادی در منطقه سازماندهی شده‌اند، قرار گیرد تا امکانات خدمت‌رسانی منظم به سیل‌زدگان فراهم شود.
محمد دهقان نماینده شهرستان‌های چناران، طرقبه و شاندیز
و نایب رئیس فراکسیون نمایندگان ولایی