سیگار عامل اصلی و یا کمکی در پیدایش بیش از 50 نوع بیماری و 20 نوع سرطان در بدن میباشد.
سالیانه 5 میلیون نفر به علت بیماریهای ناشی از سیگار جان میسپارند. یعنی بیش از تلفات جنگ جهانی اول؛ چون در طول چهار سال 10 میلیون نفر در آن جنگ کشته شدند ولی تلفات سیگار در چهار سال به 20 میلیون نفر میرسد.
در سال 2020 میلادی، 10 میلیون نفر در سال به علت بیماریهای ناشی از سیگار فوت میشوند، با این تفاوت که 7 میلیون آن در کشورهای در حال پیشرفت و 3 میلیون آن در کشورهای پیشرفته هستند!
به علتسودآوری صنعت دخانیات برای کمپانیهای چندملیتی بهویژه شرکتهای آمریکایی، و با توجه به محدودیتهای جدی در عرضه و مصرف سیگار در کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، میزان مصرف در این کشورها روزبهروز در حال کاهش است و لذا با ترفندهای مختلف بهطور رسمی و غیررسمی (قاچاق) بازار مصرف به سوی کشورهای فقیر و در حال توسعه سوق داده شده است!
درکشور ایران نزدیک به 10 میلیون سیگاری، روزانه بیش از سه میلیارد تومان! خرج سیگار میکنند. (یعنی در هر سال بیش از یک هزار میلیارد تومان!
بهطور متوسط دولتها بیش از دوبرابر مبلغ مصرف سیگار صرف «هزینه بیماریها و درمان عوارض ناشی از سیگار مینمایند؛ یعنی رقمی نزدیک به 6 میلیارد تومان در ایران در هر روز و در سال بیش از دو هزار میلیارد تومان.
سالیانه 54 میلیارد نخ سیگار در ایران مصرف میشود که نزدیک به 12 میلیارد نخ آن تولید داخل و بقیه عمدتا از طریق قاچاق وارد و توزیع میشود. (یعنی بیش از 75 درصد پول سیگار به خارج میرود).
جوانان کشور و نوجوانان گروههای سنی 10 تا 15 سال هدف اصلی برای ترغیب به کشیدن و اعتیاد به سیگار میباشند .
سیگار در نوجوانان دریچه ورود به اعتیاد و سایر بزهکاریهای اجتماعی است .
افراد غیرسیگاری به ویژه کودکان و همسران افراد سیگاری به اندازه خود افراد سیگاری در معرض مضرات دود سیگار هستند، و این افراد بیگناه بهطور اجباری سلامتی خویش را از دست میدهند .
کمپانیهای آمریکایی سالیانه بالغ بر ششهزار میلیارد نخ سیگار تولید میکنند که نزدیک به 3 درصد آن در آمریکا مصرف میشود و مابقی آن (97درصد) به خورد مردم سایر کشورها بهویژه کشورهای فقیر و در حال توسعه داده میشود؛ و از این رهگذر سالانه بیش از 300 میلیارد دلار سود شرکتهای آمریکایی است که معادل 20 سال فروش نفت ایران است.
عوامل موثر در گرایش جوانان به سیگار
- مسئله اعتیاد، از مسائل مهم اجتماعی است که در بیشتر کشورها بهصورت مشکل عمدهای مطرح میشود.
- سیگار، قبح اجتماعی موادمخدر را ندارد و خیلی راحت در دسترس جوانان قرار میگیرد. بههمیندلیل، آنها به آسانی به مصرف سیگار روی میآورند و به کشیدن سیگار عادت میکنند.
- با توجه به تحقیقات، مصرف مداوم این مادهمخدر، عامل بسیاری از بیماریهای کشنده است.
- شناخت عواملی که سبب میشود شخص سالم به مواد دخانیات پناه ببرد، یکی از ارکان اساسی مبارزه با دخانیات است.
عوامل روحی ـ روانی دخیل در گرایش به سیگار
- ارضای حس کنجکاوی
- احتیاج به لذت و تفریح
- نیاز به معاشرت و دوستی
- همانندسازی با دوستان سیگاری
- تامین امنیت، نیاز به احترام و اطمینان
- احساس حقارت
- کمبود عزتنفس
- نیاز به جلبتوجه
- اعلام مرد بودن
- نیاز به تسکین اعصاب
- رفع خستگی
- شکستها و ناکامیها
- همه عواملی هستند که سبب میشوند شخصیت آسیبپذیر، زودتر و راحتتر به دخانیات روی بیاورد.
عوامل اجتماعی گرایش به سیگار
- فراوانی سیگار در بازار
- جذابیتهای ظاهری نظیر شکل، رنگ، طعم و پاکتهای سیگار
- تبلیغات
- دیدن صحنههایی از سینما و تلویزیون
- تقلید از هنرپیشهها
- آگاه نکردن جوانان از خطرات و مضرات سیگار از سوی مسئولان
- پشت کنکور ماندن
از جمله عوامل اجتماعی مؤثر در روی آوردن جوانان به سیگار است.