پدیده مخرب پلاستیک نخستین‌بار در سال 1856 مهمان خانه‌های ما شد و در همین مدت زمان نه چندان طولانی به یکی از مدعیان اصلی تخریب محیط‌زیست بدل شده است. پدیده‌ای که در ایران نیز هر روز به مرحله خطرناک‌تری می‌رسد.
چند سالی است که جنگل‌های پلاستیکی در جای‌جای کشور رشد می‌کند، تعجب نکنید؛ درست متوجه شدید؛ جنگل‌های پلاستیکی؛ کافی است سوار خودرو شوید و به دل جاده بزنید کدام جهت فرقی نمی‌کند چون این جنگل‌ها سریع خود را با شرایط مختلف آب و هوایی سازگار می‌کنند؛ وقتی در جاده پیش می‌روید تا چشم کار می‌کند درختان و بوته‌های پوشیده از پلاستیکی است که توسط گردشگران در طبیعت رها شده‌اند که هم آلودگی بصری و هم آلودگی زیست‌محیطی ایجاد می‌کنند، این جنگل‌ها شاهکار انسان است.
آمارها نشان می‌دهد در ایران روزانه سه هزار تن و سالانه بیش از یک میلیون تن کیسه پلاستیکی تولید می‌شود درحالی‌که عمر مصرف آن‌ها زیر ۱۰ دقیقه است اما صدها سال در طبیعت باقی می‌مانند ازاین‌رو سازمان حفاظت محیط‌زیست پیش‌نویس لایحه دائمی «کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی» را تهیه و به کمیسیون زیر بنایی دولت ارسال کرده است.
پیام جوهرچی، رئیس گروه پسماند دفتر آب و خاک سازمان حفاظت از محیط‌زیست، دراین‌خصوص گفت: درحال آماده‌سازی لایحه‌ای هستیم که آن را تقدیم هیات دولت کرده و به‌واسطه این لایحه که تبدیل به قانون خواهد شد تا حد زیادی تولید و مصرف این ماده مخرب محیط‌زیست را کاهش دهیم. در این لایحه چند هدف پیگیری می‌شود. نخست استفاده از یک جایگزین مناسب و در وهله بعد فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی و در ادامه دخیل‌کردن وزارت کشور در این حوزه برای مقابله با مصرف زیاد پلاستیک.
او افزود: وزارت صنعت به‌سبب ایجاد اشتغال به کارگاه‌های تولید پلاستیک مجوز می‌دهد و به‌همین‌دلیل رصد برخی از این کارگاه‌ها به علت زیاد‌شدن از دسترس این مجموعه خارج شده است. به علت اینکه 57درصد مراکز تولید پلاستیک زیرپله‌ای است مقابله با تولید آن و یا کاهش آن سخت است. بنابراین بیشتر هدف این است که در مقصد، استفاده از آن کاهش پیدا کند. این مراکز پروانه بهره‌برداری معتبر ندارند و همین امر سبب شده است تا برای این واحدهای کوچک نتوان محدودیت ایجاد کرد.
جوهرچی با اشاره به برنامه‌ریزی برای کاهش مصرف پلاستیک در مراکز خرید و فروش گفت: در فروشگاه‌های بزرگ کاهش مصرف پلاستیک به‌صورت پایلوت در دستور کار قرار گرفته تا از پلاستیک کمتر استفاده کنند که در این زمینه نیاز به فرهنگ‌سازی داریم. وضعیت پلاستیک در ایران از بسیاری از کشورهای آفریقایی نیز بدتر است زیرا آن‌ها توان تولید را ندارند و به‌صورت‌کلی نیز تولید این محصول را ممنوع کردند.
رئیس گروه پسماند دفتر آب و خاک سازمان حفاظت از محیط‌زیست تصریح کرد: به‌علت وجود منابع زیاد نفت در کشور عدم تولید آن در این شرایط سخت است. بنابراین رسانه‌ها باید درخصوص مصرف آن فرهنگ‌سازی کنند و در کنار نهادهای مسئول باشند. مراکز دفن پسماند کشور ما دیگر ظرفیت این میزان تولید پسماند را ندارند و باید در این راستا سریعا اقداماتی در دستور کار قرار گیرد. اگر دولت و مجلس در تبدیل‌شدن این لایحه به قانون همکاری کنند می‌توان امیدوار بود در مدت 10 سال و در بلندمدت مصرف پلاستیک در کشور کاهش پیدا کند. در مرحله اول نیاز به یک برنامه دو تا پنج ساله است تا جایگزین‌های مناسب برای پلاستیک مورد سنجش و آمایش قرار گیرند.
پلاستیک برخلاف سایر ضایعات، مشکل حجمی و وزنی ندارد. آنچه که پلاستیک را خطرناک کرده مسئله تجزیه‌ناپذیری آن است. در تهران روزانه 7 هزار تن پسماند تولید می‌شود. این رقم در کل کشور 58 هزار تن در روز است و قسمت خطرناک و تجزیه ناپذیر آن‌ها نیز همین پلاستیک‌ها هستند که اگر دولت و مجلس همراهی کنند می‌توان میزان مصرف آن‌ها را در کشور کاهش داد.
منبع: سازمان محیط زیست
ایرنا