ملخ‌های صحرایی محل تابستان و زمستان گذران دارند که محل زمستان گذران آن‌ها در شرق آفریقا و کشورهایی مانند کنیا، سودان، اتیوپی، جیپوتی و… است. ملخ‌ها فصول سرد را معمولا در این مناطق می‌گذرانند و یکی تا دو نسل ایجاد می‌کنند و بعد از آن به سمت دریای سرخ و شبه جزیره عربستان (یمن و جنوب عربستان) حرکت می‌کنند و در ادامه به سمت مناطق بهاره می‌روند که مناطق نیز شامل مناطق شمالی و مرکزی عربستان و مناطق جنوبی ایران است. بعد از آن نیز ملخ‌ها به سمت مناطق تابستان گذران حرکت می‌کنند که این مناطق نیز شامل مناطق مرزی هند و پاکستان است.
سعید معین، مدیرکل دفتر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه درحال‌حاضر مبارزه با آفت ملخ صحرایی در سه استان کشور؛ رفسنجان کرمان، برخی مناطق سیستان‌وبلوچستان و برخی مناطق خراسان جنوبی همچنان ادامه دارد، بیان کرد:
این ملخ‌ها حدودا از دوم اسفندماه وارد کشور ما شدند و تمام استان‌های جنوبی را درگیر کردند. بخشی از این ملخ‌ها نیز به سوی پاکستان و به‌ویژه هند حرکت کردند. در ایران نیز یک نسل ایجاد کردند و هم‌اکنون این آفات درحال رفتن به سمت مناطق تابستان گذران هستند که این جابه‌جایی‌ها حدود سه تا چهارماه طول می‌کشد. ملخ‌هایی که در مناطق شاخ آفریقا هستند باید به‌طورکامل به سمت هند و پاکستان حرکت می‌کردند که به‌دلیل تغییرات اقلیمی و آب‌وهوایی هنوز این اتفاق نیفتاده و به تاخیر افتاده است.
وی با بیان اینکه بنابراین انتقال جمعیت ملخ‌ها از شاخ آفریقا به پاکستان و به‌ویژه هند در اواخر شهریورماه اتفاق می‌افتد، گفت: باران‌های موسمی مونسون مهرماه تمام می‌شود و با پایان‌یافتن این باران‌ها در هند، ملخ‌ها به سمت پاکستان و از آن‌جا به سمت سیستان‌وبلوچستان ایران، هرمزگان، کرمان و … سرازیر می‌شوند و بخشی هم به سمت شبه جزیره عربستان و شاخ آفریقا برمی‌گردند.
معین با اشاره به اینکه هجوم ملخ‌ها در موج بعدی به ایران از مهرماه شروع می‌شود و تا آذرماه ادامه دارد، تصریح کرد: بنابراین زمانی‌که مبارزه ما در سه استان فعلی رو به اتمام است، موج بعدی ملخ وارد کشور می‌شود. بعد از این موج دوم آغاز می‌شود به‌عبارتی ملخ‌هایی که الان در مناطق شاخ آفریقا هستند، بخشی از آن‌ها به سمت هند می‌رود و بخشی می‌ماند. بخش باقیمانده به سمت شبه جزیره عربستان (جنوب عربستان و یمن) می‌روند و از نیمه دوم دی‌ماه از سمت شبه جزیره عربستان به ایران حمله می‌کنند این موج از خوزستان تا چابهار را مورد حمله قرار می‌دهد و تمام استان‌های جنوبی درگیر می‌شوند و همچنین استان‌هایی که پشت خط اول هستند به‌عنوان‌مثال بوشهر درگیر می‌شود مقداری هم از بوشهر حرکت می‌کند و وارد فارس می‌شود.
20 برابرشدن نسل جدید ملخ‌ها نسبت به نسل قبلی
معین با اشاره به افزایش تراکم جمعیت ملخ‌ها گفت: هر نسل از این آفت ۲۰ برابر نسل قبلی است. ما انتظار داریم جمعیت‌هایی در حد ۴۰۰ برابر آنچه که وارد کشور شد و با آن‌ها مبارزه کردیم، برگردد که قسمتی از آن وارد کشور ما می‌شود و قسمت دیگر به جنوب عربستان و شاخ آفریقا می‌رود که در گردشی دوباره در زمستان باز به سوی ما برمی‌گردد. بنابراین امسال حمله و ریزش‌ها به کشور ما شدیدتر از سال گذشته خواهد بود و احتمال درگیری استان‌های دیگری جز استان‌های جنوبی وجود دارد. نگرانی ما این است که جز خوزستان، ایلام هم آلوده شود و علاوه‌بر ایلام احتمال آلودگی لرستان، مرکزی و … وجود دارد.
وی با اشاره به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات سم، افزود: درحال‌حاضر واردات این کالا با ارز نیمایی انجام می‌شود و قیمت آن نیز بالاتر می‌رود انتظار ما این است که حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تهیه سم، ادوات سمپاشی و لوازم یدکی آن و همچنین پول بنزین فراهم شود تا بتوانیم عملیات را موفقیت‌آمیز اجرا کنیم تا خسارت چندانی وارد نشود.
این مقام مسئول تصریح کرد: حمله‌ای که از مهرماه آغاز می‌شود بسیار وسیع‌تر و شدیدتر از حملات سال‌های گذشته است و ما باید بتوانیم امکانات لازم را جهت مقابله با آن فراهم کنیم تا ملخ‌ها نتوانند خسارتی وارد کنند درغیر‌این‌صورت با توجه به توانایی پروازی این آفت حتی تا اصفهان و تهران نیز خواهد آمد. ماجرای ملخ‌ها زمانی تمام می‌شود که در دو مرکز اصلی یعنی اماکن زمستان گذران (شرق آفریقا) و همچنین دراماکن تابستان گذران (مرز هند و پاکستان) یک تا دو سال بارندگی نباشد یا میزان بارندگی ناچیز باشد دراین‌صورت ملخ از حالت مهاجر خارج می‌شود و حالت انفرادی می‌گیرد. اما متاسفانه پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که طی حدود دو تا سه آینده هم در شرق آفریقا و هم در مناطق مرزی بین هند و پاکستان میزان بارندگی نرمال و بالاتر از نرمال خواهد بود بنابراین این ماجرا ادامه دارد.
با توجه به اهمیت موضوع، باید هرچه سریع‌تر مجلس و دولت اعتبارات مورد نیاز برای مبارزه، سموم، تجهیزات و نیروی انسانی لازم را تامین کنند تا در سال جهش تولید، زنگ خطر امنیت غذایی کشور به صدا درنیاید.
منبع: مهر