چکیده:

پیشرفت علم و صنعت و گسترش تمدن در کنار رفاه و آسایشی که برای انسان به ارمغان آورده، نتیجه ناخوشایندی نیز برای انسان به همراه داشته و این نتیجه ناخوشایند، صدمه و آسیب به محیط زیست بوده است. تخریب محیط زیست می‌تواند برای انسان خطرهای زیادی به دنبال داشته باشد. توجه به این خطر باعث پدید آمدن حرکت‌های خود‌جوشی توسط انسان‌های آگاه و نیک‌اندیش شده و تشکل‌های مردمی متعددی در سر‌تاسر دنیا به وجود آمده و از راه‌های گوناگون سعی و تلاش در آگاهی دادن به مردم داشته‌اند. دولت‌ها نیز کم و بیش متوجه آینده‌ بحرانی کره‌ ‌زمین شده و با این حرکت‌های مردمی برای یافتن راهکارهای جدی همراه شده‌اند. این حرکت‌ها از دهه شصت قرن بیستم جدی‌تر شده و موجب برپایی اجلاس‌های متعددی گردیده و پیمان‌های بین المللی متعددی پیرامون محیط‌زیست منعقد شده است. به این ترتیب، نجات محیط‌‌ زیست از محدوده‌ی تلاش‌های سیاسی به عرصه‌ی قانون‌گذاری نیز کشیده شده و تخریب محیط زیست ضمانت اجرای حقوقی پیدا کرده است. سرآغاز تشکیل اجلا‌س‌های مربوط به حقوق محیط زیست در اجلاس "ریودوژانیرو" تشکیل شد که ضمن تاکید بر مصوبات مجلس استکهلم راه‌های جدیدی را برای قرن بیست و یکم پیش‌بینی کرد و پس از آن برپایی این اجلاس‌ها و تنظیم این معاهدات ادامه داشته است. ان مقاله نگاهی گذرا بر ضرورت توجه به حفظ محیط زیست از نظر اخلاقی، سیاسی و حقوقی دارد و تلاش‌هایی که در این زمینه انجام شده، بررسی کرده است و به این نتیجه رسیده که در فرهنگ اسلامی-ایرانی ما زمینه‌های مناسبی برای گسترش توجه همگان -به ویژه دولت- در حفظ محیط زیست موجود است که توجه به آن‌ها راهگشاست. در عرصه‌ی حقوق نیز علی رغم کمبودها و نقایص قانونی که در این زمینه وجود دارد، با این حال، در قوانین موجود نیز مقررات قابل توجه و بازدارنده‌ای برای جلوگیری از تخریب محیط زیست موجود است.