کریمه کنگو بیماری حاد تبدار و خونریزیدهنده در آغاز فصل گرماست که در صورت عدم درمان، مرگ انسان را به همراه دارد. دامداران و روستاییان بیشترین آمار مبتلایان به بیماری کریمه کنگو را داشتهاند، درحالیکه با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی میتوان شیوع این بیماری را مدیریت کرد. دستگاههای متولی هرساله اقدامات زیادی را برای جلوگیری از بیماری کریمه کنگو انجام میدهند اما بدون شک آموزش و ارایه راهکارهای جلوگیری از ابتلا به این بیماری در صدر اقدامات پیشگیری قرار دارد.
کریمه کنگو ویروسی از گروه آربوویروسهاست که بهوسیله کنهها منتقل میشود. مقاومت ویروس در برابر حرارت کم و در دمای 56 درجه به مدت 30 دقیقه از بین میرود. ازاینرو پختن گوشت و یا پاستوریزه کردن شیر باعث از بین رفتن ویروس میشود، در ضمن ویروس میتواند در خون به مدت 10 روز در دمای 40 درجه سلسیوس دوام بیاورد. این ویروس در برابر هیپوکلریت سدیم 1 درصد و محلول 2 درصد گلوتاردئید و یا ضدعفونی کنندههای فنولیک حساس است، صابون، مایعات و مواد شستشودهنده با اینکه ویروس را از بین نمیبرند ولی تا حدی ویروس را غیرفعال میکنند.
این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون یا ترشحات بیمار، لاشه حیوان آلوده و انتقال به قصابها و سلاخها سبب ایجاد همهگیریهای ناگهانی میشود. پرسنل بیمارستانها و زنان خانهداری که گوشت مصرفی خانه را خرد میکنند از دیگر مبتلایان این بیماری هستند. مواردی در بین اعضای خانواده بیمار و پرسنل پزشکی بعد از آلودگی با خون یا ترشحات بیمار رخ داده است.
بیماری در فصول گرم سال از اواخر فروردین تا آخر شهریور (زمان رشد و تکثیر کنهها) شیوع پیدا میکند. قرارگرفتن ماه رمضان در این بازه زمانی، وضعیت را پیچیدهتر کرده است. افزایش کشتار خانگی گوسفندان در ماه رمضان که احتمال کشتار خانگی دامها خارج از کشتارگاه افزایش مییابد، در صورت بیتوجهی به نکات بهداشتی، خطر ابتلاء به تب کریمه کنگو افزایش مییابد.
گزیدگی با کنه، تماس با ترشحات دام بیمار، مصرف گوشت دام بیمار و باد کردن پوست گوسفند با دهان از مهمترین راههای ابتلاء به تب کریمه کنگو است. در کشتارهای خانگی که فرد برای جدا کردن پوست گوسفند از گوشت، با دهان خود اقدام به باد کردن و دمیدن زیر پوست میکند به دلیل مماس شدن لب و دهان با لاشه گوسفند خطر بیشتری برای ابتلاء به بیماری وجود دارد. افراد و قصابها باید برای باد کردن پوست گوسفند از تلمبه استفاده کنند و در صورت عدم دسترسی به تلمبه میتوانند با استفاده از شلنگ و یا نی، هوا را به زیر پوست گوسفند منتقل کنند. این اقدام باید به گونهای باشد که هیچ تماسی بین دهان افراد و لاشه گوسفند برقرار نشود. افرادی که اقدام به ذبح گوسفند در منزل میکنند، برای ذبح و قطعه کردن گوشت حتما از دستکش استفاده کنند. نباید به هیچوجه گوشت گرم حاصل از کشتار خانگی را مستقیما در فریزر قرار داد بلکه باید به مدت ۲۴ ساعت در یخچال نگهداری شوند. این نگهداری منجر به تولید اسید در داخل گوشت شده و اسیدی شدن گوشت موجب نابودی ویروس عامل تب کریمه کنگو میشود. سرمای شدید فریزر آنزیمهای گوشت را متوقف میکند بنابراین گوشت اسیدی نشده و ممکن است ویروس تب کریمه کنگو در گوشت زنده بماند. خطر ابتلا به تب کریمه کنگو بر اثر مصرف جگر نیم پخته یا آبدار وجود دارد و تنها راه سالمسازی ویروس تب کریمه کنگو پخت کامل جگر است.
برای پیشگیری از ابتلاء به تب کریمه کنگو در ابتدا نباید دامها خارج از کشتارگاه ذبح شوند و در صورت ذبح در مراسم مذهبی، حضور و نظارت توسط دامپزشک الزامی است، چرا که در صورت کشتار دام زیر نظر سازمان دامپزشکی خطرات غیربهداشتی رفع میشود.