آشنایی با ویروس HIV (ایدز) به مناسبت 10 آذر روز جهانی ایدز

نام‌گذاری روز جهانی ایدز

• ♦ از سال ۱۹۸۸ اول دسامبر (برابر ۱۰ آذر) روز جهانی ایدز نام‎گذاری شده است و هر ساله برای این روز، شعار خاصی نیز درنظر گرفته می‌شود.
• ♦ هدف عمده از این کار این است که به عموم مردم یادآوری شود که HIV ازبین‌نرفته‌ است و هنوز کارهای زیادی است که باید انجام شود.
• ♦ در روز جهانی ایدز مردم لباس‌هایشان را به روبان قرمز مزین می‌کنند تا توجه و مراقبت در برابر HIV و ایدز را متذکر شده و به دیگران یادآور شوند که تعهد و پایبندی و حمایت آنها مورد نیاز است.

اپیدمی جهانی ایدز

• ♦ اپیدمی جهانی ایدز و ویروس آن، با توجه به مقیاس و تاثیر ویرانگری که دارد یک مورد اضطراری جهانی و یکی از وحشتناک‌ترین چالش‌ها در برابر زندگی و حیثیت انسان بوده و همچنین برخورداری موثر از حقوق بشر را تشکیل می‌دهد، که رشد اجتماعی و اقتصادی را در سراسر جهان تضعیف می‌کند و بر تمامی سطوح جامعه ملی، اجتماعی، خانوادگی و فردی تاثیر می‌گذارد.
• ♦ ایدز تا به حال جان میلیون‌ها انسان را گرفته است و در سرتاسر جهان هر ساله میلیون‌ها انسان به ویروس «اچ. آی. وی.» آلوده می‌شوند.
• ♦ تاکنون هیچ راهی برای درمان قطعی آن پیدا نشده است.

ویروس ایدز چیست؟

• ♦ ویروس ایدز همان ویروس نقص ایمنی اكتسابی انسان است كه بیماری ایدز را به‌وجود می‌آورد.
• ♦ ویروس ایدز عضو گروهی از ویروس‌ها به نام رترویروس‌هاست كه سلول‌های انسان را آلوده و انرژی و مواد غذایی این سلول‌ها را صرف رشد و تولیدمثل خود می‌كند.

بیماری ایدز چیست؟

• ♦ بیماری ایدز یا سندرم نقص ایمنی اكتسابی بیماری است كه، سبب اختلال سیستم ایمنی بدن شده به صورتی‌كه بدن قادر به مبارزه با برخی عفونت‌ها نیست.
• ♦ این عفونت‌ها عبارتند از: عفونت‌هایی كه عفونت‌های فرصت‌طلب نام دارند و سایر بیماری‌هایی كه در شرایط ضعف سیستم ایمنی عمل می‌كنند.
• ♦ وقتی فردی با ویروس ایدز آلوده شد و ویروس وارد بدن او گردید، ویروس در سلول‌های سفید خون او زندگی و تكثیر پیدا می‌كند.
• این سلول‌های سفید، سلول‌های ایمنی هستندكه به‌طور طبیعی ما را در مقابل بیماری‌ها محافظت می‌كنند.
• ♦ شاه‌علامت آلودگی با ویروس ایدز به‌صورت ازبین‌رفتن پیشرونده گروه خاصی از سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های T كمكی یا سلول‌های  CD۴ است.
• ♦ ویروس در حین رشد خود در بدن، سبب ازبین‌رفتن این سلول و سلول‌های دیگر می‌شود.
• ♦ انهدام این سلول‌ها سیستم ایمنی را تضعیف می‌كند در نتیجه باعث مستعدشدن شخص به ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های فرصت‌طلب مختلف می‌شود. از عفونت ریه گرفته تا سرطان.
• ♦ ویروس ایدز از طریق هوا یا غذا قابل انتقال نیست.

فاصله زمانی ورود ویروس تا بروز علایم بیماری ایدز چقدر است؟

• ♦ در برخی افراد علایم ایدز كه همانا كاهش تعداد سلول‌های T و عفونت‌های فرصت‌طلب است خیلی زود بعد از اولین آلودگی با ویروس اتفاق می‌افتد.
• ♦ اما اغلب افراد به مدت ۱۲-۱۰ سال و تعداد كمی حتی مدت‌های طولانی‌تری بدون علامت باقی می‌مانند.
• ♦ همانند بیشتر بیماری‌های دیگر رسیدگی‌های به‌موقع پزشكی می‌تواند عمر شخص را طولانی‌تر سازد.

ویروس ایدز چگونه انتقال می‌یابد؟

• ♦ فرد آلوده به ویروس ایدز، ویروس را در مایعات خاص بدنش از جمله خون، شیر و ... حمل می‌كند.
• ♦ انتقال ویروس فقط در صورتی میسر است كه این چنین مایعات آلوده به ویروس ایدز وارد جریان خون فرد دیگری بشوند.
• معمولا انتقال ویروس ایدز از یكی از این راه‌های زیر اتفاق می‌افتد:
• - تماس جنسی بدون پیشگیری با فرد آلوده به ایدز.
• - استفاده از سوزن یا سرنگ مشترك با یك فرد آلوده به ویروس ایدز.
• - انتقال ویروس از مادر به فرزند در حین بارداری، زایمان، یا شیردهی.
• ♦ بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داده است كه ویروس ایدز در یك سرنگ آلوده می‌تواند حتی بیشتر از یك ماه زنده بماند و معتادان تزریقی به‌منظور پیشگیری از ایدز هرگز نباید سرنگ، آب و وسایل تهیه موادمخدر را به‌طور اشتراكی مصرف نمایند یا اینكه بیشتر از یكبار مصرف كنند.
• ♦ شامل سوزن‌ها و سرنگ‌هایی است كه برای تزریق موادمخدر و حتی داروهایی مثل استروئیدها به‌كار می‌رود.
• ♦ سایر انواع سوزن و سرنگ مثل آنهایی كه برای سوراخ كردن گوش و خالكوبی یا تاتو كردن به‌كار می‌رود نیز می‌تواند سبب انتقال ایدز شود.

انتقال ویروس از مادر به فرزند در حین بارداری، زایمان، یا شیردهی

• ♦ هر زنی كه باردار است یا قصد بارداری دارد و به هر دلیل مشكوك است كه احتمال آلودگی با ویروس برای وی وجود دارد لازم است قبل ♦ از بارداری آزمایش و مشاوره مربوط به ایدز را دریافت كند.
• ♦ اگر آزمایش ایدز خانم بارداری مثبت باشد باید داروهای لازم برای پیشگیری از انتقال ایدز به فرزندش را دریافت كرده و از شیردادن وی خودداری نماید.

ویروس ایدز از چه راه‌هایی منتقل نمی‌شود؟

• ♦ انتقال ویروس ایدز از یك فرد به فرد دیگر به آسانی ویروس‌های دیگر نیست.
• ♦ این ویروس از راه هوا یا غذا انتقال نمی‌یابد (به‌عنوان مثال از طریق عطسه یا سرفه‌كردن).
• ♦ هیچ موردی از انتقال ایدز از طریق تماس‌های عادی روزانه یك فرد آلوده با هم‌خانه‌ای‌ها، همكاران، خویشاوندان، یا دوستانش كه از ظروف و توالت مشترك استفاده می‌كنند دیده نشده است.
• ♦ ایدز همچنین از طریق در آغوش گرفتن و بوسیدن قابل انتقال نیست.
• ♦ ویروس ایدز در عرق، استفراغ، مدفوع و ادرار وجود دارد ولی تاكنون مواردی از انتقال توسط آنها گزارش نشده است. (به‌جز دو مورد كه انتقال ویروس از طریق تماس مدفوع با پوست بریده شده اتفاق افتاده است.)
• ♦ مگس، پشه و حشرات دیگر ویروس را منتقل نمی‌كنند.

تشخیص آلودگی به ویروس ایدز

• ♦ بلافاصله بعد از آلوده‌شدن، برخی افراد ممكن است علائمی گذرا شبیه یك سرماخوردگی ساده داشته باشند.
• ♦ ممكن است آلوده شده باشند، اما كاملا احساس سلامت كنند.
• ♦ تنها راهی كه شخص می‌تواند از وضعیت خود مطمئن شود انجام آزمایش برای كشف آنتی‌بادی‌های ضدویروس ایدز (پروتئین‌هایی كه ♦ در بدن برای مبارزه برعلیه ویروس ایدز تولید می‌شوند) است.
• ♦ این آزمایش بر روی نمونه خون فرد مشكوك انجام می‌گردد.
• ♦ اگر در خون شخص آنتی‌بادی‌های ضدویروس ایدز موجود باشد معنای آن این است كه به ویروس ایدز آلوده شده است.

در چه مواردی باید آزمایش ایدز انجام شود؟

• ♦ اگر شخص به هر دلیل احتمال می‌دهد كه به ویروس ایدز آلوده شده باشد باید هرچه سریع‌تر مورد آزمایش قرار گیرد، زیرا حتی در اولین مراحل بیماری باید گام‌های سازمان یافته‌ای برای حفظ درازمدت سلامتی فرد برداشته شود.
• ♦ بیمار باید به‌طورمنظم به یك متخصص بیماری‌های عفونی مراجعه كند تا در وقت مقتضی قبل از بدحال شدن بیمار درمان ضد ویروس ایدز شروع شود.
• ♦ این روش رسیدگی فعالانه در بیماران ایدز سبب می‌گردد بیمار سال‌های بیشتری زندگی سالم داشته باشد.
•