روز رابطان بهداشت
- ♦ پنجم دسامبر برابر 14 آذرماه جاری، روز جهانی داوطلب سلامت نامیده شده است؛ روزی که فرصتی برای طرح برنامه‌های گسترش، فعالیت‌های داوطلبان سلامت، ارزشیابی فعالیت و قدردانی از کار ارزشمند آنان است. دست در دست هم دهیم به مهر میهن خویش را کنیم آباد.
- ♦ خدمات داوطلبانه: خدماتی است که افراد خیراندیش بدون انتظار به پاداش مادی برای بهبود زندگی سالم و مناسب دیگران انجام می‌دهند.
رابط سلامت کیست؟
♦ زنان داوطلب محله که با داشتن سواد و برخورداری از مقبولیت اجتماعی مناسب و داشتن انگیزه و علاقه برای فعالیت‌های اجتماعی انتخاب و دعوت به همکاری شده‌اند.
- ♦ موضوعات آموزشی بر اساس نیازهای بهداشتی منطقه، با نظر داوطلبان سلامت و با استفاده از کتابچه‌های مخصوص آموزش رابطان انتخاب شده‌اند.
- ♦ داوطلبان سلامت پیام‌های بهداشتی را به خانواده و اقوام و همچنین مردم ساکن در محله انتقال داده و بدین‌صورت در تغییر نگرش آنها نسبت به خودمراقبتی و اصلاح باورهای نادرست تاثیر گذارند.
-
- ♦ رابطان سلامت در طرح‌های تحقیقاتی ملی و جهانی همانند سرشماری خانه‌به‌خانه جمعیت، ریشه‌کنی فلج اطفال، کنترل مالاریا، طرح سرخک-سرخجه، غربالگری دیابت، غربالگری سلامت دانش‌آموزان، به‌عنوان پرسشگر با شبکه بهداشت همکاری می‌نمایند.
- ♦ تجربه ثابت کرده برای دستيابی به توسعه اجتماعی پايدار همياری تک‌تک افراد جامعه ضروریست به‌ويژه تامين و ارتقاء سطح سلامتی که يکی از زيربنايی‌ترين ابعاد تکامل اجتماعی بشر است، بيش از جنبه‌های ديگر توسعه نيازمند همکاری عمومی بوده و آگاهی، احساس مسئوليت و اقدام عملی تک‌تک افراد جامعه برای تامين سلامت عمومی ضروری است.
- ♦ در ايران مشارکت مردمی در امر بهداشت تحت عنوان رابطان بهداشت از سال ۱۳۶۹ در تهران به اجرا درآمده است و گسترش آن در سطح کشور وسيله‌ای برای دستيابی وزارت بهداشت به اهداف خود و زمينه‌ساز رسيدن به توسعه مداوم و پايدار است.
- ♦ با توجه به تایید اعلامیه آلماآتا در سال ۱۹۷۸ بر مشارکت مردم و تاکید بر نقش آن در کمک به سیستم خدمات بهداشتی درمانی و تعبیر سازمان جهانی بهداشت از مشارکت مردم در توسعه به‌عنوان روندی که مردم باید از حق خود برای ایفای نقش فعال در توسعه خدمات سلامت استفاده کنند و فعال کردن اجرای خدمات بهداشتی در شهرها سبب شد مسئولان وقت وزارت بهداشت و درمان، طرح رابطان بهداشت (داوطلبان سلامت) در کشور را اجرا کنند .
1- داوطلبان سلامت پيشتازانی هستند که داوطلبانه در راه مشارکت مردم در تامين و ارتقاء سلامتی قدم گذاشته‌اند. اجراي برنامه رابطان بهداشت نه تنها وسيله‌ای برای دستيابی به اهداف بهداشتی بلکه زمينه رسيدن به توسعه مداوم و پايدار است.
2- داوطلبان سلامت در واقع افرادی هستند که همچون حلقه محکمی ارتباط مسئولین بهداشتی را با سطوح محیطی جامعه برقرار می‌کنند و با شرکت در کلاس‌های هفتگی و یا ماهانه در مراکز بهداشتی درمانی آموخته‌های خود را به ۵۰ خانوار همسایه و افراد تحت پوشش خود منتقل می‌نمایند و برای حفظ سلامتی خود و خانوارهای تحت پوشش تلاش می‌کنند .
3- داوطلبان سلامت ارتباط‌گیرندگان زبردستی هستند که با ایجاد هماهنگی با کلیه ارگان‌ها، به‌عنوان حامیان سلامت با سیستم سلامت کشور همکاری می‌کنند.
- ♦ در فرایند ارتقاء سلامت آنچه موجب پیشرفت و ارتقای کشور می‌گردد توجه به برنامه‌های ارتقاء سلامت است.
- ♦ فرایندی همه‌جانبه بوده و نقش مشارکت به‌عنوان یک عنصر اساسی، انکارناپذیر است و رویکرد جامعه در مشارکت جزء موثرترین رویکردها بوده و اثربخشی بیشتری خواهد داشت.
- ♦ در سال‌های اخیر موضوع ارتقاء سلامت با تاکید بر نقش مردم در دنیا، توسعه، ضرورت و مقبولیت بیشتری پیدا کرده و انتظار جهانی از همه کشورها آن است که زمینه سهیم‌بودن مردم در سلامت و مشارکت در همه مراحل ارائه خدمات بهداشتی را فراهم کنند.
- ♦ چراکه سلامتی محور توسعه است و معضلات بهداشتی همان معضلات توسعه است که نمی‌توان آن را فقط در بخش سلامت حل نمود. بلکه مشارکت تک‌تک افراد جامعه و بخش‌های توسعه، نهادها و ارگان‌ها برای حل مسائل سلامتی و رسیدن به سطح قابل‌قبول سلامت لازم و ضروری است.
- ♦ آنچه موجب پیشرفت و ارتقای کشور می‌گردد توجه به برنامه‌های ارتقاء سلامت است و، راه گسترش این برنامه تاکید بیشتر بر فعالیت‌های داوطلبان است، که می‌توانند این مفاهیم را به سطح جامعه برده و نهادینه کنند.
اهداف طرح داوطلبان سلامت (رابطان بهداشت(:
1- ارتقاء سطح سلامتی جامعه شهری به‌ويژه جمعيت حاشيه‌نشين و محروم با استفاده از جلب مشاركت مردمی.
2- ارائه فعال خدمات بهداشتی در مناطق شهری (به‌ويژه حاشيه شهرهای بزرگ)
3- مشاركت مردم در برنامه‌ريزی، تصميم‌گيری و استفاده از همكاری آنان در ارائه مراقبت‌های اوليه بهداشتی.
4- بهره‌گيری از امكانات موجود جامعه در جهت حفظ و ارتقاء سلامتی جامعه بشری در سطوح محلی و منطقه‌ای.
5- فراهم‌كردن زمينه‌ای برای ورود زنان خانه‌دار به عرصه فعاليت‌های اجتماعی و توانمندسازی آنها در جهت امور اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی.
6- ارتقاء حضور مردم در عرصه توسعه اقتصادی-اجتماعی.
- ♦ زنان كشورمان پيشتازان اين همياری عمومی شدند و تحت عنوان «رابط بهداشت» داوطلبانه بدون هيچ‌گونه چشم‌داشت مادی قدم در جهت توسعه بهداشتی نهادند كه زيربنايی‌ترين ابعاد تكامل اجتماعی بشر است.
- ♦ شما هم می‌توانيد يک داوطلب سلامت باشيد.
- ♦ درصورتی‌که علاقمنديد در سرنوشت سلامت جامعه خود سهيم باشيد و قسمتی از مسئوليت عظيم انسانی و خداپسندانه ارتقاء جامعه را به‌عهده بگيريد، می‌توانيد به نزديکترين مرکز بهداشتی درماني يا پایگاه بهداشت و يا خانه بهداشت محل زندگی خود مراجعه کنيد و به‌عنوانداوطلب سلامت ثبت‌نام و با برنامه داوطلبان سلامت همکاری کنيد.