یک متخصص جراحی دامپزشکی میگوید که ما در ایران رشته تخصصی دامپزشکی حیاتوحش نداریم. چرا که بازار کار محدودی دارد و از اینرو کسانی که میخواهند در زمینه حیات وحش طبابت کنند یا باید به صورت تجربی در این زمینه آموزش دیده یا در خارج از کشور دورههای تخصصی حیاتوحش را بگذرانند.
از حدود یک ماه گذشته تاکنون که یوزپلنگهای در اسارت پارک پردیسان با حواشی زیادی به سمنان منتقل شدند، موضوعات و چالشهای متفاوتی درباره دامپزشکی حیاتوحش مطرح شده است. عدهای بر این باورند که در ایران دامپزشک حیاتوحش نداریم و برخی تاکید دارند که دامپزشکهای عمومی یا انواع متخصصان دامهای کوچک نمیتوانند حیاتوحش را معاینه یا وضعیت سلامت آنها را بررسی کنند اما پرسش اصلی اینجاست که این ادعاها چهقدر درست است؟
دکتر امید مرادی - متخصص جراحی دامپزشکی - ضمن اشاره به اینکه در ایران رشته تخصصی دامپزشکی حیاتوحش نداریم، اظهار میکند: در کشور ما افرادی که مدرک دکترای عمومی دامپزشکی را میگیرند، در رشتههای مختلفی میتوانند دورههای تخصصی را بگذرانند اما بهطورکلی سررشتهای به نام حیاتوحش یا بیماریهای حیاتوحش در ایران نداریم.
او در ادامه با بیان اینکه در خارج از کشور دورههای تخصصی برای دامپزشکی حیاتوحش وجود دارد و دامپزشکان میتوانند با شرکت در این دورههای تخصصی در زمینه خاصی از حیاتوحش مانند مقیدسازی یا بیهوشی و... آموزش ببینند، تصریح میکند: کسانی که میخواهند در زمینه حیاتوحش طبابت کنند یا باید به صورت تجربی در این زمینه آموزش ببینند یا باید در خارج از کشور دورههای تخصصی حیات وحش را بگذرانند.
این متخصص جراحی دامپزشکی در پاسخ به این پرسش که آیا نبود دورههای تخصصی حیاتوحش در ایران بهنوعی ضعف در دامپزشکی کشور تلقی نمیشود، توضیح میدهد: شاید این موضوع مشکلاتی را ایجاد کند اما باید این را درنظرگرفت که در کشور ما مسئولیت حیاتوحش با یک سازمان دولتی به نام سازمان حفاظت محیطزیست است بنابراین اگر فردی در رشته دامپزشکی عمومی فارغالتحصیل شود و بعد تخصص حیاتوحش را بگیرد بازار کار گستردهای نخواهد داشت. درواقع اگر رشته تخصصی حیاتوحش در کشور ما وجود داشته باشد تناسبی بین عرضه و تقاضا برقرار نیست.
مرادی ادامه میدهد: نیازهای سازمان حفاظت محیطزیست بهعنوان دستگاه مسئول حیاتوحش کشور به دامپزشک متخصص حیاتوحش محدود است بنابراین اگر رشتههای تخصصی حیاتوحش در کشور تدریس و سالانه افرادی زیادی در این حوزه فارغالتحصیل شوند، بیماری نخواهند داشت و به تبع بازار کاری وجود ندارد. بههمیندلیل در ایران این رشته بهصورت جداگانه تدریس نمیشود.
این دامپزشک در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا دامپزشکان عمومی یا متخصصان دامهای کوچک میتوانند اقدام به معاینه حیاتوحش کنند، میگوید: برای پاسخ به این پرسش باید عوامل مختلفی را درنظرگرفت. برای مثال اگر حیاتوحشی تصادف کرده و پایش آسیب ببیند میتوان آن را نزد متخصص جراحی دامهای کوچک برد چراکه اصول جراحی ارتوپدی در حیوانات مختلف از جمله گربهسانان شبیه یکدیگر است مگر آنکه آن حیوان استثنایی داشته باشد.
او در ادامه تصریح میکند: دامپزشکان نیز مانند پزشکان تخصصهای مختلفی دارند و یک دامپزشک نمیتواند درباره وضعیت سلامت یک حیوان از تمام جنبهها نظر دهد. این موضوع درمورد حیاتوحش نیز صدق میکند چراکه حیاتوحش طیف گستردهای دارد و یک نفر نمیتواند به تنهایی تمام معاینات و بررسیهای لازم برای انواع حیاتوحش را انجام دهد.
به گفته مرادی، بعضی از موارد در زمینه تشخیص بیماریهای حیاتوحش تخصصی است و ممکن است که متخصصان دامهای کوچک نتوانند به آنها پی ببرند. در تمام دنیا بهدلیل کمبودن متخصصان حیاتوحش تعدادی از متخصصان دامپزشکی با توجه به مواردی که با آن مواجه میشوند تبادل اطلاعات و اقدام به مطالعه و بررسیهای بیشتر میکنند و پس از آن برای موردی مشخص اقدامات لازم را انجام میدهند.
بیشتر بخوانید: چالشهای پیشروی دامپزشکی حیاتوحش در ایران