مدیرکل دفتر بررسی مخاطرات سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، استان اصفهان را نماد کشور در این زمینه دانست و گفت: فرونشست زمین در مناطقی مانند فرودگاه اصفهان دیده نمیشود، اما در مناطقی مثل کوهستانها و کوهپایهها که تغذیه آب زیرزمینی را انجام میدهند، افت شدید قابل مشاهده است.
رضا شهبازی استان اصفهان را نماد فرونشست زمین در کشور توصیف کرد و افزود:
امروز با مخاطرات طبیعی متعددی در کشور مواجه هستیم، اما مهمترین و بزرگترین چالش استان اصفهان، فرونشست زمین است.
فرونشست زمین از سختترین موضوع مخاطراتی کشور است و پس از فرونشست زمین، مهمترین مساله کشور ما انتشار گرد و غبار است. همچنین خطر و آسیبزایی زمینلرزه خیلی بیشتر از فرونشست است. در زمینلرزه یک گسل فعال میشود که آییننامه ساختوساز خاص برای مقابله با آن مشخص شده، اما در موضوع فرونشست با زیرزمین سروکار داریم که دانش ما درباره آن محدود است و بهرهبرداران میلیونی در کشور در مورد آن وجود دارند.
شهبازی با بیان اینکه اصفهان در بسیاری از زمینهها در کشور پیشتار بوده است، خاطرنشان کرد: نرخ فرونشست اصفهان در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۵ سانتیمتر در سال ثبت شده است. فرونشست در ۲۰ سال گذشته در همه دشتهای کشور که قابلیت این پدیده را داشتند، رخ داده است و دیگر جای جدیدی برای فرونشست وجود ندارد و ما امروز فقط آثار جدید فرونشست را مشاهده میکنیم. فرونشست زمین در مناطقی مانند فرودگاه اصفهان دیده نمیشود، اما در مناطقی مثل کوهستانها و کوهپایهها که تغذیه آب زیر زمینی را انجام میدهند، افت شدید قابل مشاهده است.
شهبازی از طرح احیا و تعادلبخشی بهعنوان تنها راهکار نجات منابع آب زیرزمینی کشور یاد کرد و گفت:چاههای غیرمجاز توان تخلیه زیاد آب را ندارند، اما چاههای مجوزدار که ۱۲درصد در سطح استان اصفهان است، با استفاده از تجهیزات و دستگاههای سنگین، حدود ۵۰درصد از منابع آب استان را تخلیه میکنند و هیچ نظارتی هم بر آنها وجود ندارد.
وی با بیان اینکه که بالاترین نرخ فرونشست در اصفهان در منطقه «رهنان» به سمت خمینیشهر با ۱۸.۵ سانتیمتر قابل مشاهده است، یادآور شد: توجه به عوارض فرونشست از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا این پدیده یکسری عوارض و آسیب مهندسی در مورد فرودگاهها، طرحهای انتقال آب و جادهها بهدنبال دارد.
آثاری که امروز از فرونشست قابل مشاهده است، لزوما در جایی نیست که بیشینه فرونشست را دارد و خشکسالی و ترسالی یک موضوع نوساندار در طبیعت است و از سالهای ۷۵ تا ۸۸ شرایط ثبات در فرونشست را میتوان مشاهده کرد و خشکسالی خیلی شدیدی تا سال ۷۹ در کشور به وقوع پیوست. از سال ۱۳۸۸ به بعد دیگر تغذیه سفرههای آب زیرزمینی انجام نشده و فقط برداشت صورت گرفته است. فرونشست زمین و شکافها و ترک خوردگیهای شدید ناشی از آن در مهیار، مسیر اصلی اصفهان- شیراز، خط راهآهن، خطوط انتقال برق، و لولههای بنزین و نفت را تحتتاثیر قرار میدهد. امروز فرونشستهای مشابهی در نقاط دیگر کشور از جمله تهران و کرج نیز در حال وقوع است؛ درصورتیکه فرونشست اصفهان را بهطور دقیق بشناسیم، میتوانیم در سایر نقاط کشور نیز از نتایج آن استفاده کنیم.
منبع: ایسنا